विरहाच्या वेदनेने व्याकूळ (मी ),
विवक्षित विचलित विरस,
विचारांच्या वनात,
विचरत असतो दररोज.
दुःखाच्या दगडावर
दरडीच्या (काठावर)
दणदणीत दडपणाने दचकतो
आणि
दणकन दरीतील दलदलीत 
पडतो दररोज.
मन माझे मोहात
मग्न मदमस्त
(प्रेमाच्या) मदिरेच्या महापुरात
न्हाऊन निघते दररोज.
विरहाच्या वेदनेने………..
माणसाचा मुळ स्वभावच असा आहे की त्याला दुसऱ्याच्या ताब्यात असलेली वस्तू आवडते. जसे मित्राने घातलेला शर्ट. तो त्याला खूप आवडतो, त्याचा रंग सुंदर असतो, पण तसाच शर्ट जेव्हा तो स्वतः घेऊन घालतो तेव्हा त्याला तिसर्याचा शर्ट आवडायला लागतो. तो मनात म्हणतो ‘अरे यार ह्या रंगाचा शर्ट घेतला असता तर छान दिसला असता.’ आपली बायको किती ही सुंदर असली अप्सरा असली तरी माणसाला दुसऱ्याची सावली, जड जुड व बेढब दिसाराची बायको सुंदरच वाटते. हे फक्त मोठ्यांचे असते असे नाही. लहान मुलांचेच बघा न! त्याला महागड सुंदर खेळण आणून दिल तरी त्याला गरीब मुलाकडील मोडक तोडकं खेळण सुंदर वाटत. त्याला कोणीच दोषी नाही. हा मुळ स्वभावच आहे. याचा अभ्यास करूनच आपल्या पूर्वजांनी एक म्हण तयार केली आहे “दुरून डोंगर साजरा ” किंवा हिंदी मध्ये ” दुरके ढोल सुहाने” लांबून दिसत असलेला डोंगर आकर्षित करतो व जवळ जातो व त्या डोंगराची उंची बघून ते आकर्षण संपून जाते. लांब कोठे ढोलक वाजत असेल तर त्याचा आवाज सुरेल वाटतो आपण त्याकडे आकर्षित होऊन जवळ जातो तेव्हा तोच आवाज किंकाळीत परिवर्तीत होऊन जातो.
आपल्याला एक लाख रुपयाची लॉटरी लागली दोन लाखाच्या लॉटरीचे आकर्षण होते. आपल्यापेक्षा दुसऱ्याची नौकरी चांगली वाटत असते.मला त्या देवाचे कौतुक करावेसे वाटते की त्याचे ह्या जगाची निर्मिती करतांना, मानवाची निर्मिती करतांना खूप बारकाईने विचार केला सर्व बाजूने विचार केला आहे. तो उपरवाला अप्रतिम इंजिनिअर आहे असे म्हणायला काहीच हरकत नाही. विचार करा जर त्याने मानवाला असे आकर्षण दिले नसते तर जगण्यात अर्थच उरला नसता. हे आकर्षण आहे म्हणून मनुष्य धावतो आहे नाही तर बसला असता झाडा खाली आंबे पेरू खाली कधी पडता आहेत व कधी खायला मिळणार याची वाट बघत. संशोधन कशाला केली असती त्याने.
तसेच भाषेचे ही असते. दुसऱ्याची भाषा आपल्याला छान वाटते, मन ती भाषा शिकायला उत्सुक असते. आणि दुसऱ्याची भाषा शिकायला हवी सुद्धा. त्याने आप आपसातील प्रेमभाव वाढतो, मैत्री वाढते. दुरावा कमी होतो. आपण आपला मुलगा एक दोन इंग्रजी शब्द बोलला कि त्याचे किती कौतुक करतो. तसेच कौतुक एक भाषिक दुसर्या भाषेत बोलतो तेव्हा करायलाच हवे तसे केल्याने त्याला हुरूप येतो आणि मग तो ती भाषा शिकायला सूर करतो. त्याला त्यातून आनद मिळतो.
राजकपूर च्या पिक्चर रुस या देशात खूप चालत असत असे मी ऐकले होते. त्यांना भारतीय पिक्चरचे गाण्यांचे खूप आकर्षण होते. “मेरा जुता ही जपानी” हे त्याचं गाण खूपच गजल होत. आज ही जगाला भारतीय गाण्यांचे खूप आकर्षण आहे. तो चीनी असो, जपानी असो, इंग्रज असो किंवा आणखी कोणत्या देशातील रहिवाशी असो, त्याला हिंदी गाण्यांचे आकर्षण असतेच पण ते गटात सुद्धा. त्यांच्या तोंडून ती गाणी ऐकायला ही सुंदर वाटतात. मला यु. ट्यूब वर अशीच काही विदेशी गायकांनी गायलेली हिंदी गाणी सापडली आहेत ती मला आवडली म्हणून येथे शेअर करीत आहे. विशेष करून ह्या चीनी मुलीने अप्रतिम आवाज व लायामध्ये गाणी गायली आहेत. बघा व ऐका.
जय हिंद
काल रात्री मला एक स्वप्न पडले. स्वप्नात मी पाहिले कि मी “सहजच” आकाशात “बेधुंद” होऊन उडत होतो. वरतुन मला “एक बिन भिंतीचे घर” दिसले. त्या घराच्या समोर एक मोठी फळी लावलेली दिसली ज्यावर मोठ्या अक्षरात लिहिलेले होते “मराठी ब्लॉग विश्व” त्या घराच्या अंगणात जिकडे तिकडे “पाला पाचोडा” पसरलेला दिसला. अचानक एक वाऱ्याचा झोका आला आणि “मन उधाण” होऊन वाऱ्यासोबत उडू लागले. उडता उडता “थोडेसे मनातले” लिहावे ह्या हेतूने विचार करू लागलो आणि “काय वाटेल” ते लिहायला काय हरकत आहे असे उगाचच वाटून गेले. उडतांना खाली पडलेल्या पाला पाचोड्यावर सिंपडलेल्या “दवबिंदू” मधून सूर्य किरणांमुळे इंद्रधनू तयार झालेला दिसला आणि “माझिया मना”त “स्पंदन” जाणवू लागली. इतक्यात त्या काल्पनिक इंद्रधनु भोवती एक भुंगा घिरट्या घालत आहे असे डोक्यात भुणभूणु लागले. त्यामुळे मी “ये रे मना ये रे मना” अशी हाक मारुन “माझ्या मना”ला बोलावु लागलो तेव्हा माझे मन मनातल्या मनात “हरे कृष्णा हरे कृष्णा” म्हणण्यात गुंतले होते. म्हणुन माझ्या तोंडुन अनायासे हे शब्द बाहेर पडले “मनाचिये गुंती” आणि मला कसलेही भान(स)च राहिले नाही.मी “दुनियादारी”च विसरलो.
हळु हळु मी भानावर आलो आणि मी समोरच एक सुन्दर “मोगरा फुललेला” पाहिला. त्या मोगऱ्याचा सुवास मला आकर्षित करू लागला आणि मी खाली येऊ लागलो. खाली येता येता लेंडिंग करीत असणाऱ्या विमानाचे चाक अचानक अडकून पडल्याने जे होते तसे माझे ही झाले आणि मी पलंगावरून खाली कोसळलो.
(ही पोस्ट लिहितांना ज्या मित्रांच्या ब्लॉग ला लिंक देता आली नाही त्यांनी क्षमा करावी)
माझी कन्या रसायन शास्त्र हा विषय घेऊन एम. एस. सी. च्या पहिल्या वर्षाला आहे. सध्या गेदरिंगचे दिवस सुरु आहेत. तिच्या कोलेज मध्ये सुद्धा गेदरिंग होते. ती भाग घ्यायला तयारच नव्हती. तिने फावल्या वेळेत काही स्केच काढली आहेत आणि काढत ही असते. ती स्केच तिच्या ब्लॉग वर डिस्प्ले केलेली आहेतच. तिच्या मैत्रिणींनी आग्रह करून तिला काही निवडक स्केचेस गेदरिंग मध्ये डिस्प्ले करायला सांगितले. तिने सहज म्हणून केले ही. काल कार्यक्रमाच्या शेवटच्या दिवशी पारितोषिक वितरण समारंभात तिला दुसऱ्या क्रमांकाचे पारितोषिक मिळाले.
मला अत्यानंद झाला. हा आनंद शेअर करावा असे मला वाटले म्हणून लिहित आहे. आपल्या मुलांचे कौतुक आपण आई वाधीलांनी केले तर त्यांना जास्त प्रोत्साहन मिळते असे माझे मत आहे. तुमचे मत काय आहे?
मी सहजपणे मुलीने आग्रह केला म्हणून माझ्या मना हा एक ब्लोग तयार केला आणि बघता बघता चार पाच ब्लोग तयार झाले. जास्त लक्ष माझ्या मनावरच दिले गेले कारण आपली मातृ भाषा. इंग्रजी, हिंदी या ब्लोगवर जास्त लक्ष केंद्रित करता आले नाही. थोड्या प्रमाणात प्रतिसाद मिळायला लागल्यावर हुरूप आला आणि रोज लिहायला पाहिजे असे झाले व मी त्याच्या आहारी गेलो. झाले एक सवय काही कमी होती सिगारेट ओढायची कि हि दुसरी सवय जडली. बायकोला सिगारेट म्हणजे सवत वाटायची आता त्या सवतीला सवत आल्या मुळे बायको हैराण झाली. सकाळी उठल्यावर काही कोमेंत्स आल्या आहेत का? हे पाहिल्या शिवाय चैन पडत नाही. सायंकाळी घरी आल्या आल्या मेल चेक करणे. थोडा वेळ बायको सोबत नाराजीनेच का होईना सोफ्यावर बसून वाकड्या तोंडाने गप्पा मारणे. मारणे म्हणजे एक तर्फीच कारण ती बोलणार व मी न ऐकल्यासारखे करणार. माझे सर्व लक्ष आज काय लिहावे याकडे. मनात विषय घोळत राहणार. विषय सापडला कि काय लिहावे यावर चिंतन.
पण मागे माझ्या मुलीची पोस्ट वाचली तेव्हा जाणवले कि आपण ब्लॉगच्या जास्तच आहारी गेलो आहे. ती पोस्ट वाचून बर्याच ब्लॉगर्स च्या कोमेंट्स आल्या. अनिकेतने तर आधीच अलविदा म्हणायचे ठरवून टाकले होते. हळूं हळू मी ब्लोगवरील लक्ष कमी करत गेलो. पूर्वी माझ्या मनाचे नाव पहिल्या चार मध्ये कसे राहील हे मी पाहत होतो. मला वाटते मागच्या महिना भरापासून माझ्या मना पहिल्या चार वर नाही. तेथील जागा आता सुरेश पेठेजी आणि दुनियादारी यांनी घेतली आहे.
सध्या कामाचा व्याप खूप वाढला आहे. त्यामुळे विषय शोधणे व त्यावर मनन करून लिहिणे शक्य होत नाही. कामातून व घरच्या विषयातून लक्ष विचलित होते. म्हणून आता ब्लोग लिहिणे कमी केले आहे. नेटवर बसणेच आता कमी केले आहे. मला वाटते हि नैसर्गिक क्रिया आहे. माणसाला तेच तेच करून कंटाळा येत असतो. म्हणून तो काही वेळा त्यातून बाहेर पडतो.( लग्नाच्या बेडीतून शक्य नाही 😦 ) मी अलविदा म्हणणार नाही कारण तशी माझ्या कन्येची ताकीदच आहे पण अधून मधून भेटत राहणार. कदाचित पुनः हुरूप आला किंवा फ्रेश झालो तर नव्या जोमाने पुनः लिहायला सुरुवातकरणार.
मित्रांनो सहज यु ट्यूब वर फनी व्हीडीओ सापडला. म्हटलं गंभीर वातावरणात थोड हसून घ्याव म्हणून येथे देत आहे. बघा हसा आणि मस्त राहा. हा हा हा.
वाटर हार्वेस्टिंग म्हणजे पावसाचे पाणी अडविणे किंवा साठवून ठेवणे जसे धरणामध्ये पावसाचे पाणी साठविले जाते तसे. फरक इतकाच की धरण मोठ्या प्रमाणात असते. शहरामध्ये वाटर हार्वेस्टिंग घरोघरी करता येऊ शकते. मी माझ्या “थेंबे थेंबे तळे साचे” या पोस्टवर गावामध्ये पाणी साठविण्याबद्दल लिहिले होतेच. आता येथे शहरामध्ये मोठ्या प्रमाणात कशा प्रकारे वाटर हार्वेस्टिंग करता येऊ शकते ते लिहित आहे.
प्रथम म्हणजे ज्या घराला टेरेस आहे त्यांना त्या टेरेस मध्ये सहज पाणी साठविता येईल. टेरेस च्या ड्रेन होल ला कपडा किंवा आणखी काही व्यवस्था करून पेक केले तर पावसाचे पाणी टेरेस वर अडकून पडेल. ते पाणी घरातील साठवानुच्या एखाद्या टाकीत सहज साठविता येईल आणि घरात टोईलेत, बाथरूम किंवा इतर कामासाठी वापरता येईल. इअमरतिच्य छतावरील पाणी साठविणे जास्त चांगले. मात्र ते पाणी साठविण्यासाठी काय करावे हा प्रश्न आहे. जुन्या इमारतींमध्ये टेरेसच्या पाण्याला वाहून जाण्यासाठी जी पाईप लाईन खाली आलेली असते तिला दुसरे पाईप जोडून ते पाणी खालच्या टाकीत साठविणे योग्य होईल. पावसाळा सुरु होण्यापूर्वी टेरेस व्यवस्थित स्वच्छ करून घ्यावा. त्यामुळे घाण खालच्या टाकीत जमा होणार नाही. हे पावसाचे पाणी स्वच्छ करण्यासाठी क्लोरिनचा वापर करता येईल.
संपूर्ण शहराच्या पाण्याचे वाटर हार्वेस्टिंग करावयाचे झाल्यास मी खाली दिलेल्या स्केच प्रमाणे करणे योग्य होईल असे माझे मत आहे.
Rain water harvesting in city on mass level.Rain water harvesting in city on mass level.
शहर हे उंच सखल भागात वसले असते. उंच भागातील इमारतींच्या टेरेस चे पाणी पाईपद्वारे जवळच्या सखल भागात एका मोठ्या टाकी मध्ये जमा करावे. तेथून पुढे पुनः सखल भाग असेल त्या नुसार त्या टाक्या एक दुसऱ्याशी जोडत जावे. आणि शेवटी हे पाणी जवळच्या पाणी शुद्धीकरण केंद्र किंवा धरण जवळ असेल तर त्याला जोडून पावसाच्या पाण्याचा उपयोग शहर पाणी पुरवठा या साठी करावा.
मित्रांनो सध्या वातावरणातील बदला मुळे पाउस कमी पडतो, जनसंख्या वाढत असल्याने पाण्याची गरज जास्त भासत आहे, अन्न धान्याची गरज जास्त भासत आहे त्यामुळे पाणी वाचविणे हि काळाची
गरज झालेली आहे.
“पाणी वाचवा“
“वीज वाचवा”
मित्रांनो प्लास्टिक हे पर्यावरणाला अत्यंत घातक आहे म्हणून त्यावरील बंदी ही योग्यच आहे. आपण वापरत असलेल्या प्लास्टिकच्या पिशव्या ह्या पाण्यात विरघळत नाहीतम्हणूनच वापरल्या जातात. त्याशिवाय त्या फेकून दिल्यावर मातीत सुद्धा सडून नष्ट होत नाहीत. त्यामुळे जरी आपण फेकल्या तरी त्या तश्याच राहतात
plastic carry bags
व घाणीचे साम्राज्य वाढत जाते. परंतु आपणाला ह्या पिशव्यांचे खूप आकर्षण असते. कारण त्या हाताळायला सोप्या असतात. बाहेर पडतांना महिला आपल्या पर्स मध्ये सहज घेऊन जाऊ शकतात. पुरुष मंडळी पेंटच्या खिशात कोंबून घेऊन जाऊ शकतात. व घरी ८-१० किलो
प्रत्येकाच्या हातात प्लास्टिक बेग
समान सहज आणू शकतात. पण ह्या प्लास्टिक च्या पिशव्या किती घातक आहेत हे मुंबईला २६ जुलैला साठलेल्या पाण्याने दाखवून दिले आहे. कित्तेक लोकांना आपले प्राण गमवावे लागले.
मित्रांनो विचार करण्यासारखी गोष्ट आहे की आपण आजच बाजारात खरेदी करण्यासाठी जायला लागलो आहोत का? आपले पूर्वज कधी बाजारातच गेले नव्हते का? त्यांचे काळात प्लास्टिक च्या पिशव्या नव्हत्या आणि ते बाजारातून समान घेऊन येत होतेच की. हे कसे काय शक्य आहे. त्यांनी पर्यावरला पोषक अश्याच पिशव्यांचा वापर केला होता. म्हणजे ते कापडी पिशव्या वापरीत होते. सर्वात छान म्हणजे कापडी पिशव्या. मग त्या घरातील जुन्या कपड्यांपासून तयार केलेल्या असल्या तर अतिशय उत्तम. कारण जुना कपडा फेकला तर त्याला सडून नष्ट व्हायला बराच वेळ लागेल. जर आपण त्याचे रिसायकल केले तर ते उत्तमच. आम्ही लहान असतांना तेच करीत होतो. आई जुन्या कपड्याच्या पिशव्या करून द्यायची त्या आम्ही शाळेत दप्तर म्हणून सुद्धा वापरत होतो. ते वापरणे म्हणजे इन-डायरेक्टली आपण पर्यावरण व्यवस्थित राहण्या साठी हातभार लावीत आहोत असाच अर्थ होतो. ते योग्य वाटत नसेल तर बाजारात भरपूर प्रकारच्या कापडी पिशव्या मिळतात त्या
paper carry bags
वापरता येतील. या पिशव्या वेगवेगळ्या रंगात मिळतात त्यामुळे आकर्षक दिसतात. त्यामुळे मित्रांनो पर्यावरला जपा आणि कापडी
कापडी पिशवी
पिशव्यांचा वापर वाढवा.
ओघाने एक लक्षात आले की जेव्हा १९९८ मध्ये मी जपानला गेलो होतो तेव्हा तेथे कागदी पिशव्या वापरल्या जात होत्या. अत्यंत आकर्षक बेग होत्या. २-३ बेग मी आणल्या होत्या पण त्या वापरीत असतांना पावसाने भिजल्याने नष्ट झाल्या. सांगायचा तात्पर्य त्या नष्ट होऊ शकतात. आज आपल्याकडे सुधा अश्या कागदी पिशव्या तयार होत आहेत. पण त्या काही वेळा वापरल्याने वापरण्यायोग्य राहत नाहीत. मात्र कापडी पिशव्या बराच काळ वापरता येतात. मी स्वप्न पाहत आहे की प्रत्येकाच्या हातात रिलायंस
paper carry bags
फ्रेशच्या नावाची कापडी पिशवी आहे. ज्यावर लिहिले आहे “कृपया खरेदीला पुनः यावे व सोबत ही पिशवी जरूर आणावी. आणि पर्यावरणाला जपावे.” रिलायंस फ्रेशच का ? प्रत्येक मॉल, प्रत्येक दुकानात ते दुकान घरगुती वस्तूंचं असो, किराणा असो, कापडाचे असो किंवा इतर कसले तरी दुकान असो. कापडी रिसायकल केलेल्या पिशव्या दिल्या गेल्या तर पर्यावरणाला अत्यंत
प्लास्टिक कचरा
उपयोगी पडतील.
जेव्हा पासून पिण्याचे पाणी विकायला सुरुवात झाली आहे तेव्हा पासून आपण प्रवासाला निघतांना पाण्याची व्यवस्था सोबत घेऊन निघायचे विसरलो आहोत.किंवा कोण नेईल हे ओझे असे म्हणून सोडून देतो. प्रवासात मग आपण १०-१२ रुपयाला पाण्याची बाटली विकत गेतो आणि पाणी पिऊन संपले की सहज म्हणून फेकून देतो. त्या बाटल्या रिसायकल होतात म्हणून ठीक आहे नाही तर किती कचरा जमा झाला असता. कचरा फेकातांना आपल्याला असे वाटते की ह्या पृथ्वी तालावर आपण एकटेच आहोत. फक्त आपणच कचरा फेकत आहोत त्यामुळे काय होणार एकट्याने कचरा फेकल्याने काय मोठा गहजब होणार आहे का? असे उद्धटपणे बोलून ही जातो. पण मित्रांनो या धरेवर आपण एकटे नाही. विचार करा ज्या रस्त्यावरून आपण जात आहोत तेथून दिवसातून १०००० लोकांनी प्रवास केला त्यातील एक टक्का लोकांनी जरी रोज अश्या बाटल्या फेकल्या तर दररोज शंभर बाटल्या जमा होऊ शकतील.
म्हणून आपण आपल्या पूर्वजांचा अभिमान बाळगायला हवा. आणि पर्यावरणाला पोषक अशाच वस्तूंचा दररोज वापर करायला हवा.
विद्यार्थी मित्रांसाठी आज माझ्या पेज वर ६ या अंकाने तयार होणाऱ्या संख्येचा तोंडी वर्ग कसा काढता येईल हे मी सांगितले आहे. जरूर पहावे.
