विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाने म्हणजे वैज्ञानिकांनी/अभियंत्यांनी वेळोवेळी शोध लावून माणसाचे जीवन सुकर करण्याचा प्रयत्न केला आहे. असे अनेक प्रयोग करून नवीन उपकरणे तयार केली व नंतर त्यांचा व्यावसायिक वापर ही सुरू झाला.
उदाहरण द्यायचे झाले तर विमानाचा आविष्कार हे माणसासाठी सुखकर साधन ठरले. पूर्वी सीमेपार जाण्यासाठी जहाज वापरले जात होते. महिने लागत असत प्रवासाला. विमानाने काही तासांमध्ये पोहोचता येते.
अलिकडच्या काळातील उदाहरण म्हणजे मेट्रो. याबद्दल सांगायचे झाले तर लगेच मनात भूतकाळ डोकावतो. झाले असे कि मी १९९८ च्या ऑक्टोबर महिन्यात ऐन दिवाळीच्या रात्री विमानात विराजमान झालो होतो. का?व कशासाठी? तर जापान देशात चार आठवड्याच्या प्रशिक्षणासाठी जाण्यासाठी. याबद्दल या “माझ्या मना “वरील एक पेज “माझा विमानप्रवासा”वर माहिती आहे. मी जापान देशात प्रथम मेट्रो ट्रेन पाहिली होती. तस बघितले तर हा माझ्या आयुष्यातील पहिला व शेवटचा विदेश प्रवास होता. त्यानंतर ही योग आले पण मला नको होते म्हणून मी नाकारले. सारे जहाँ से अच्छा……
जापान मधे मी लोकलमध्ये ही प्रवास केला होता आणि बुलेट ट्रेन मधे ही.
कोणत्याही ट्रेनमध्ये प्रवास केला तरी प्रवास शांततेत व्हायचा. अजिबात दणका किंवा झटका असे काही नाही. असे म्हणता येईल कि पोटातले पाणी सुद्धा हलत नव्हते. असो.
प्रशिक्षण संपले आणि परतीचा प्रवास करुन मुंबई येथे आलो.
लोकलने प्रवास केला. तेव्हा लागलीच मनात दोन्ही ट्रेनची तुलना झाली. अक्षरशः जमीन आसमानाचा फरक जाणवत होता दोन्ही ट्रेन मधे. मनात आले आपण आणखी हजार वर्षे त्यांची बरोबरी करु शकत नाही. पण तेव्हा कल्पना नव्हती आपण बदलू. दिल्लीत मेट्रो आली आणि देश बदलत गेला. नंतर एक एक शहर करत मेट्रोचा पसारा वाढला. आता तर अनेक शहरांमधे मेट्रोसेवा सुरू होत आहे.
असो.
यानंतर इंटरनेट. १९९८ मधे आपल्या कडे मी गेलो तेव्हा मुंबई येथे स्टॉक एक्सचेंज जवळ एकच सायबर केफे सुरु झाले होते. दर होता तासाला रु.१००/-तेव्हा तर ऑफिस मधे ही इंटरनेट नव्हते. व्हि.एस. एन. एल. मधे सुरू झाले होते. मी ऑफिस चे फेक्स तेथे जाऊनच विदेशात पिठवित होतो. नंतर त्याचा ही पसारा वाढला.
नंतर आणखी एक अनोखे यंत्र आले. ते म्हणजे मोबाईल. १९९८ मधे आपल्या कडे मोबाईल चे वारे सुरू झाले होते पण अद्याप मोबाईल आला नव्हता. त्यात ही प्रथम पेजर आले. त्यावरून मेसेज पाठवता येत होते. नंतर आले मोबाईल. पण ते मोठा एंटिना असलेले. मोबाईल चे डबळे ही मोठेच होते. दर पण मिनीटासाठी मला वाटते रू. १८/- असेच काही तरी असावे. इनकमिंग साठी सुद्धा चार्जेस होते. गंमत सांगाविसी वाटते आहे या मोबाईल बद्दल.
जापान मधे त्याकाळी मोबाईल असे फुटपाथवर मिळायचे. आम्ही सुटीच्या दिवसी शहरात फेरफटका मारत असतांना एका दुकानात बाहेर फुटपाथवर हरेक माल १० येन (तेथील चलन) असा दर होता वाटते. म्हणजे आपले तेव्हा चे रु.३/-. मी दुकानात गेलो. दोन मोबाईल दे म्हणून पैसे पण दिले. त्याला इंग्रजी समजत नसल्याने व तो काय म्हणत आहे हे आम्हाला समजत नसल्याने बरीच अडचण झाली. थोड्या वेळाने एक मुलगी दुकानात आली. तिला इंग्रजी येत होते. तिला मी माझे म्हणणे सांगितले. तिने दुकानदाराला सांगितले पण त्याने नकार दिला. कारण तर हे मोबाईल विदेशी लोकांसाठी नाही.
आता मागच्या काही काळापासून एका नवीन यंत्राने जगभर उच्छाद मांडला आहे. नाव आहे ड्रोन. आहे साधे सोपे उपकरण. पण अलीकडे त्याचा वापर खूप वाढला आहे. त्याचा बेस्ट वापर फोटोग्राफीसाठी होतो. खेडोपाडी सुद्धा वापर होत आहे. सुरक्षेसाठी सुद्धा त्याचा वापर होतो.
आताच काही काळापूर्वी बातम्यांमधे या यंत्राच्या वापराबद्दल एक बातमी सांगितली गेली. अरब देशात तेलाच्या विहिरींवर या यंत्राने हल्ला करून आग लावण्यात आली. त्यामुळे जगभरात पेट्रोल, डिजल चे भाव भडकणार. आश्चर्य वाटले न! ड्रोन चा या कामासाठी वापर केला जाईल ही कल्पना ही आली नसेल कोणाच्या मनात.
मध्यंतरी व्हाट्सएपवर एक व्हिडिओ वायरल झाला होता. या ड्रोन यंत्राचा वापर करून वाटमारी किंवा लूटमार केल्याचे त्यात दाखविले होते.
हे नवीन उपकरण तयार केले तेव्हा कोणाला कल्पना ही नसेल की याचा असा गैरवापर ही होऊ शकतो.
(सर्व चित्रांसाठी गुगलचे आभार )
